DHCP, uzun adıyla Dynamic Host Configuration Protocol) internetin aslında bilinmeyen bir kahramanı olan bu yapı herhangi bir internet ağına bağlanmaya çalışan bilgisayarların, telefonların vb. ürünlerin ağ içinde doğru bir şekilde konumlanıp kendi doğrultusunda gidebilmesinde görevli. Somutlaştırmak gerekirse DHCP IP ve DNS adresi, ağ geçidi ve maskesi gibi bilgileri kendiliğinden kullanan bir servis. Bu servis bu görevi otomatik bir şekilde yaptığı için zamandan tasarruf da sağlıyor ve ana yöneticinin iş yükünü azaltarak kolaylaştırıcı olma görevi üstleniyor. Bu görev sayesinde de paylaştırıcı olma özelliği taşımış oluyor.

DHCP Nasıl Çalışır?

Öncelikle bilmek gerekir ki bağlantısını yaptığımız her cihazın parmak izleri gibi eşsiz bir IP adresi var. Bu eşsiz IP adresi diğer cihazlarla internet arasındaki ilişkinin numaralı konum bilgisi olarak da adlandırılabilir. İlk olarak bir mesaj atılır gibi DHCP sunucusundan bağlanmak istediğimiz cihaza bir mesaj gönderiyor. Durmadan atılan bu mesajlar sunucu tarafından Broadcast yardımıyla yapılıyor ve sonra sunucuya bağlanmak isteyen makine DHCP içerisinde yer alan IP adreslerinden bir IP adresi alıyor. DHCP sunucusu da bu IP adresini IP adresinin istendiği yere ileterek dönütünü yapıyor. Ağ da katılmak isteyen makine de yeniden bir mesaj yollayarak IP adresini kabul ediyor ve makine DHCP sunucusuna belirlenen IP adresi ile ağa katılıyor ve kullanıma hazır hale gelmiş oluyor.

DHCP’nin Görevleri

Genellikle DHCP dendiği zaman akla gelen ilk şey DHCP’nin cihazların bağlanmaya çalıştıkları ya da bağlandıkları ağlar için IP adresi bulmaya çalışan bir sunucu olduğu olsa da aslında DHCP’nin tek görevi bu değil. Bir özelliği de Proxy sunucu ayarları ya da Gateway benzerli protokollerin ya da uygulamaların işlevini yerine getirmesini de sağlıyor. Bu durum aslında temel işlemler olurken ki sorunların da yaşanmasını bir nevi önlüyor. Örneğin, makineye iletilen IP adresinin bir başka makine ile çakışıp ağ yönetimini zora sokmasının önüne geçiliyor ve sağlıklı bir bağlantının temelini oluşturuyor. Herhangi bir ayar yapmadan hangi cihazla bağlanılmak isteniyorsa ağa o cihazı da otomatik bir şekilde yönetmek mümkün. Default Gateway denilen bir ağ geçidi var ki bu ağ geçidi sayesinde ağa dahil olmak isteyen cihazların internet bağlantılarının nasıl yapılacağı ve iletişimlerinin nasıl sağlanacağı da yönetilmiş oluyor.

DHCP Genel Özellikleri

DHCP piyasaya ilk defa 1993 yılında sürüldü. 1985’in Bootstrap Protokolü temelli kurulan DHCP çeşitli avantajlarla kullanıcılara kolaylık sağlıyor. Var olan IP adreslerinin en iyi şekilde kullanılabilmesini sağlayan DHCP konum özelliklerinin güncellenmesinde de yardımcı oluyor. Sürekli değişebilen konumlar mobil cihazların daha iyi hizmet vermesini engelleyebiliyor ve tam burada DHCP mekanizması olaya dahil olarak basitleşmiş bir avantaj sunarak bu tarz sorunların çözümü gerçekleşiyor. Ayrıca DHCP’nin temel manada iki alan için oluşturulduğunu söyleyebiliriz. Örnek verilecek olursa değişkenlik gösteren geniş ağların (devlet kurumları ve diğer kamu kurumları, özel kurumlar ve üniversite ağları) sorunsuz şekilde işlenmesi ve BT deneyimine sahip olmayan ağların kolaylıkla hiçbir detaylandırma yapılmadan bağlanılması söylenebilir.

DHCP Paketlerinin Meydana Getirilmesi

Birçok paket oluşturma mevcut ve bunlardan ilki ‘’op’’ istek ve yanıt arasındaki farka deniyor dahası ağın tanımı “hytpe”, hlen  ağ adresinin uzunluğu, isteğe bağlı bir şey olan atlama sayısı da eklenerek  DHCP’nin aktarma aracı miktarı öğrenilebilir. Secs de sunucuya bağlanmak isteyen makinenin başlangıç zamanından beri geçen süreyi saniye cinsinden açıklıyor. İkinci bayt için kullanılabilme özelliği olan “bayraklar” istemcinin gerçek ya da kullanılması mümkün bir IP adresi olup olmadığını söylüyorken “xid” istemciyle sunucu arasındaki iletişimin kimliği için katkı veriyor. Daha sonrası da ciaddr müşteri IP adresi, yiaddr kendi IP adresi, giaddr aktarma cihazı IP adresi chaddr de istemci MAC adresi için kullanılabilir.

Güvenliğin DHCP’deki Yeri

İstemciler rastgele bir şekilde sunuculardan gelen istekleri kabul edebilir. Müşterilerin de bu sunuculardan geçersiz veriler alabilme ihtimalinin sonucunda geçersiz veriler alması sorun oluşturabilir. Ayrıca MAC adresinin de değiştirilip taklit edilmesi durumu da son derece basit ki bunun sonucunda başka ağa da bağlanılabilir ve yalancı adresler ortaya çıkabilir. Bu yüzden de mevcut MAC adresi güvenliği garanti edilemez. Bu sebeple de MAC adreslerini kullanırken dikkatli olmak son derece önemli bir detay.

DHCP ve Tahsis Varyasyonları

Sunucu vasıtasıyla istemcilere IP adresleri farklı yollarla dağıtılabilir ve bunun farklı yolları var. Manuel, otomatik tahsis ve dinamik ayırma olarak üçe ayrılıyor. Daha önceden saptanan konfigürasyon dosyasında mevcut ve sonrasında bu dosya müşteriye gönderiliyor. Manual tahsis statik DHCP olarak da biliniyor ve belli olmayan bir süre zarfında MAC adreslerine durağan IP adresleri sunucuda yer alan bir cihazın özgün kimlik numarası sadece o cihaz için seçilmiş oluyor. Otomatik tahsis ise sunucu vasıtasıyla birden çok IP adresinin müşterilere sunulması ve herhangi bir MAC adresinin herhangi bir IP adresine bağlandığı an bir zaman limitine bağlı kalmaksızın bağlılığını sürdürüyor. Son olarak da dinamik ayırmayı açıklamak gerekirse bu belirtilen zaman diliminin üstünde bir bağlantının mevcut olmaması durumunda MAC ve IP adresi ilişkisinin çözülmesi durumunda adres yeniden boşa çıkarak bağımsız kalmasıyla açıklanabilir.

Ayrıca bu durum hakkında müşteriye bir bilgilendirme yapılacak olup zamanın yarısından sonra müşteri herhangi bir talep sunarak karşısındaki sunucuya olan durumu belli etmiş oluyor. Bu durumun sonuç vermemesi durumunda, ağ 7/8’ de ikinci bir talebe kadar varlığını sürdürüyor.